กลยุทธ์จัดการวิกฤติอย่างมืออาชีพ

(Series: ถอดรหัสอุปนิสัยสร้างสุข (HQ)…ด้วยจิตวิทยาเชิงบวก)
(ดร. นพ. ยุทธนา ภาระนันท์ 6 Nov 2013)

Q: ทำไม คนไม่มีรองเท้า ยังยิ้มได้
A: เพราะเขาได้ยินเสียงหัวเราะของ คนไม่มีเท้า

สมชาย: อยู่ที่ไหน ถึงมีความสุข
สมปอง: ไมโครเวฟ
สมชาย: เออ! ก็สุกกันพอดี… !?!

ท่านผู้อ่าน ท่านผู้มีเกียรติครับ ไม่ถึงกับต้องใช้ไมโครเวฟ ก็สุก…เอ้ย ก็สุขได้ครับ (ฮา) เพราะมีนักจิตวิทยาในสาขาจิตวิทยาเชิงบวก(Positive psychology) ได้ศึกษาเรื่องนี้ไว้อย่างเป็นวิทยาศาสตร์ เพื่อตอบคำถามว่า อะไรทำให้ชีวิตคนเรามีคุณค่า (Worthy life) และมีความสุข (Happy life) (Adapted from Simon Baker. 2012)

จิตวิทยาเชิงบวกพบว่า ความสุขมี 3 สถานี ได้แก่ 1) Pleasant life ชีวิตที่รู้สึกพึงพอใจ กล่าวคือ สุขเพราะมีอารมณ์เชิงบวก 2) Engaged life ชีวิตที่ผูกพันใกล้ชิด กล่าวคือ สุขเพราะได้รับการยอมรับ เอาใจใส่จากคนใกล้ชิด, สุขเพราะได้จดจ่อมุ่งมันกับงานที่ตนรัก ตนชอบ และ 3) Meaningful life ชีวิตที่มีความหมาย กล่าวคือ สุขเพราะได้ใช้ศักยภาพทำประโยชน์แก่ผู้อื่น แก่สังคม

เพื่อตอบโจทย์ “บางคนทำงานพอให้ผ่านไปวันๆ จะจุดประกายให้กระตือรือร้น สนุกกับการทำงานร่วมกัน จะทำยังไง?” ผมจึงทำแบบสำรวจ 20 กลยุทธ์จัดการความเครียดอย่างมืออาชีพ (Coping strategies) ให้แต่ละคนได้ทบทวนตนเอง ซึ่งจะทบทวนได้ผลดีต้องอาศัยหลัก 2 A ได้แก่ Aware ตระหนัก, Adapt ปรับเปลี่ยน ดังนั้นหลังจากทำแบบสำรวจแล้ว ก็ให้เขาเลือกบางข้อที่ต้องการจะปรับเปลี่ยน แล้วไปป่าวประกาศแก่เพื่อนสนิทในห้อง เพื่อเป็นการยืนยันความตั้งใจ และช่วยกันเตือนใจกันและกันอยู่เสมอ ทำให้สิ่งที่เรียนรู้ในห้องฝึกอบรม กลายมาเป็นชีวิตจริงในห้องทำงานด้วย

ผมใช้แบบสำรวจนี้ในหลักสูตร “Stress management: บริหารความเครียดอย่างสร้างสรรค์” โดยผมบรรยายให้กับทั้งภาครัฐและเอกชน หลายหน่วยงานด้วยกัน

วันนี้ เพื่อเสริมกลยุทธ์จัดการกับวิกฤติได้ดียิ่งขึ้น ผมขอเสนอ 3 ข้อสังเกต ลองสำรวจดูครับ (Adapted from J.P. PECORELLI. 2011)

แบบสำรวจแนวทางการรับมือกับวิกฤติอย่างสร้างสรรค์ (Coping Strategies Check) (กรุณาศึกษาเพิ่มเติมที่ http://HowAreYou.co.th)
ช่วงวิกฤติที่ผ่านมา ท่านพบตนเองเป็นอย่างไรบ้าง? (กรุณา√หน้าข้อตามจริง)
1. เมื่อรู้สึกกดดันมากจนร้องไห้ออกมา ฉันไม่เคอะเขิน ไม่ปิดกั้น แต่ปล่อยให้เป็นธรรมชาติเพื่อระบายความเครียดที่อยู่ข้างในออกมา
2. เมื่อต้องรับมือกับสิ่งที่เกินกำลัง ฉันอธิษฐานภาวนาฝากสิ่งเหล่านั้นไว้กับพระเจ้าเบื้องบนได้อย่างไม่กังวล
3. กรณีขัดแย้งทางอารมณ์ ฉันสามารถกล่าวขอโทษในสิ่งฉันผิด และกล่าวให้อภัยคนที่กระทำผิดต่อฉัน แม้ยังไม่ได้พบเขาก็ตาม

แปลผลและข้อเสนอแนะ: ยิ่งท่านมีมากข้อ แสดงว่าท่านมีแนวทางการรับมือกับวิกฤติอย่างสร้างสรรค์ มาก เพื่อพัฒนาในเรื่องนี้ ผมมีหลักสูตรแนะนำ ได้แก่ EQ…หัวใจแห่งพลังทีมสร้างสุข, เพิ่มผลผลิตอย่างเหนือชั้น…ด้วยสุดยอด 5 บุคลิกภาพ (Big 5 Personality), สู่ความเป็นเลิศ…ด้วยพลังทีมคิดบวก (Positive thinking) สนใจกรุณาติดต่อผมผ่าน e-mail ที่ Yparanan@Gmail.com หรือฝากข้อความผ่าน facebook ที่ www.facebook.com/yparanan

————
ข้อมูลอ้างอิง

Simon Baker. (2012). Positive emotions and purpose. Retrieved 7Jan 2013. from
http://www.energizedwork.com/weblog/2012/01/positive-emotions-and-purpose
J.P. PECORELLI . MANAGING STRESS IN YOUR LIFE: A PERSONAL APPROACH
Retrieved Nov9, 2011. from http://www.wellnessproposals.com/stress/stress-management-presentations.htm
Day by Day. (2555). ฮา ฮิฮิ. กรุงเทพฯ: แอปเปิ้ล กรีน